Sau khi xác định quyết tâm du học, bạn cần chuẩn bị những gì để sẵn sàng cho việc đi du học của mình? Việc bạn cần làm là tìm hiểu điều kiện nhập học, chuẩn bị một bộ hồ sơ hoàn chỉnh, chuẩn bị hồ sơ xin visa và tìm hiểu điều kiện ăn ở, đặc điểm tự nhiên và xã hội nơi bạn sẽ sinh sống sắp tới.
1. Tìm hiểu điều kiện nhập học, chuẩn bị hồ sơ du học
Đây là bước đầu tiên và rất quan trọng khi bạn bắt tay vào chuẩn bị để đi du học. Mỗi nước hoặc mỗi trường đều đặt ra những tiêu chí cụ thể mà bạn phải đạt được nếu muốn vào học như chứng chỉ ngoại ngữ, bằng cấp…. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi gì, đừng ngần ngại hỏi hoặc viết e-mail trực tiếp cho người phụ trách tuyển sinh.
Sau khi tìm hiểu điều kiện nhập học của trường, bạn sẽ biết mình cần chuẩn bị cụ thể những gì, nhưng để chủ động hơn, việc cần làm của bạn là chuẩn bị trước cho mình một bộ hồ sơ gồm những giấy tờ chung mà thường trường nào, cơ sở đào tạo nào cũng cần.
Một bộ hồ sơ chung thường bao gồm:
- Bằng cấp: Bằng tốt nghiệp phổ thông hoặc trung học/giấy chứng nhận tốt nghiệp và học bạ – đối với những bạn có ý định đi du học bậc đại học trở xuống; bằng tốt nghiệp đại học, cao học/giấy chứng nhận tốt nghiệp và bảng điểm – đối với những bạn muốn đi du học sau đại học.
- Chứng chỉ ngoại ngữ đảm bảo cho chương trình bạn sẽ đăng ký học
- Giấy tờ cá nhân: giấy khai sinh, hộ khẩu thường trú.
- Một sơ yếu lý lịch (CV) hoàn chỉnh bằng tiếng Anh hoặc tiếng của nước mình sẽ đến.
- Một số giấy khen, chứng nhận phần thưởng quan trọng như đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế – đối với các bạn có ý định đi du học từ bậc đại học trở xuống; bằng sáng chế, giải thưởng nghiên cứu khoa học… – đối với các bạn có mong muốn du học sau đại học.
Những giấy tờ nào bằng tiếng Việt thì cần được dịch và công chứng sang tiếng nước mình đến học hoặc sang tiếng Anh. Bạn cần tìm hiểu xem nơi mình có ý định nhập học có chấp nhận giấy tờ bằng tiếng Anh không. Để dịch, công chứng sang tiếng nước ngoài thường các phòng tư pháp cấp quận, huyện trở lên mới có thẩm quyền làm, tuy nhiên nhanh chóng, thuận tiện nhất là bạn đến các phòng dịch thuật công chứng làm dịch vụ để thuê họ làm. Thông thường, nên công chứng, dịch thuật ít nhất 4 bản mỗi loại giấy tờ, vì ngoài để nộp hồ sơ nhập học, bạn sẽ mang theo một số khi đi du học, có lúc sẽ cần đến.
Sau khi có bản công chứng, việc bạn cần làm là scan các giấy tờ này, để có một bộ hồ sơ online sẵn sàng cho việc ứng cử các trường khi cần đến.
2. Chuẩn bị các giấy tờ để xin thị thực nhập cảnh (visa)
Khi bạn đi du học tức là bạn phải nhập cảnh vào nước khác, để được nhập cảnh bạn phải được chính phủ nước đó mà cụ thể là đại sứ quán/lãnh sự quán nước đó (hoặc đại sứ quán ủy quyền, nếu nước bạn muốn nhập cảnh chưa có đại sứ quán ở Việt Nam) cấp thị thực nhập cảnh, tức visa. Phần lớn chúng ta chỉ dùng hộ chiếu phổ thông, và với hộ chiếu này, chúng ta sẽ được miễn visa ở các nước thành viên trong khối Asian bao gồm: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Đông Timor. Tuy nhiên, bạn chỉ có thể ở các nước này một thời gian nhất định (khoảng 1 tháng), nếu ở lâu hơn bạn phải xin thị thực.
Do đó, với hộ chiếu phổ thông, khi đi du học đến phần lớn các nước trên thế giới bạn cần phải xin thị thực. Và đương nhiên, trước khi làm việc này, bạn phải làm hộ chiếu trước ở phòng quản lý xuất nhập cảnh thuộc công an các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương nơi bạn có hộ khẩu thường trú. Khi bạn xin visa, visa sẽ được dán vào hộ chiếu của bạn.
Đến du học nước nào thì tốt nhất là bạn nên xin visa vào nước đó (vì một số nước thuộc các liên minh, khi có visa vào một nước thành viên là vào được các nước khác), mỗi nước lại có những yêu cầu hồ sơ xin visa khác nhau, nhưng với trường hợp xin visa du học, thường bao gồm các giấy tờ sau:
- Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu.
- Hộ chiếu còn hạn.
- Bằng cấp, bảng điểm/học bạ.
- Một tờ đơn xin cấp visa – thường theo mẫu của mỗi nước.
- Giấy chứng nhận sức khỏe – thường đại sứ quán mỗi nước có quy định giấy này bạn phải xin ở những cơ sở y tế nào ở Việt Nam.
- Lý lịch tư pháp – Một tờ giấy nói đến lịch sử tư pháp của bạn như đã từng phạm tội chưa, ở đâu, làm gì… Giấy này bạn phải xin ở Sở Tư pháp của thành phố/tỉnh nơi bạn có hộ khẩu thường trú.
- Thư chấp nhận vào học của trường nước ngoài nơi bạn sẽ học.
- Giấy chứng nhận nơi bạn sẽ ở trong quá trình học.
- Bảo hiểm quốc tế (thường là bảo hiểm du lịch quốc tế).
- Vé máy bay.
- Chứng minh tài chính/thư đảm bảo tài chính của tổ chức bảo trợ hoặc cấp học bổng cho bạn/Thư mời học bổng trong đó có nói rõ nơi cấp tiền và số tiền hằng tháng bạn sẽ nhận.
Khi chưa biết mình sẽ học ở đâu, chưa có thư chấp nhận vào học và chưa có Giấy chứng nhận nơi sẽ ở trong quá trình học thì bạn chưa cần đặt vé máy bay, chưa cần làm giấy chứng nhận sức khỏe, đơn xin cấp visa và chưa cần mua bảo hiểm quốc tế, chứng minh tài chính. Nhưng để chủ động, các giấy tờ ở mục (1), (2), (3), (6) bạn có thể làm trước. Trong đó, lý lịch tư pháp thường có giá trị một năm kể từ ngày cấp và mất nhiều thời gian để đi xin, nên bạn cần quan tâm làm trước. Thường loại giấy này chỉ có tiếng Việt.
Với các giấy tờ tiếng Việt, bạn cũng cần dịch và công chứng sang tiếng Anh hoặc tiếng nơi bạn sẽ đến học, và cũng cần khoảng 3-4 bản mỗi loại.
Khi nộp giấy tờ xin visa trừ hộ chiếu, thư chấp nhận vào học, chứng minh tài chính, giấy chứng nhận nơi ở bạn phải nộp bản gốc, vé máy bay chỉ cần nộp bản in cuống vé từ e-mail do đại lý bán vé gửi, các giấy tờ còn lại bạn chỉ cần nộp bản dịch và công chứng. Tuy nhiên cần mang theo bản gốc, phòng khi họ yêu cầu kiểm tra.
3. Tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên – xã hội nơi mình sẽ đến
Các thông tin về điều kiện tự nhiên, thời tiết của nơi mình dự định đến học cũng cần được bạn xem xét. Nơi đó nhiệt độ thế, có mưa nhiều, các mùa ra sao… bạn đều cần có câu trả lời. Vì chúng ta đang ở một nước nhiệt đới, nóng lắm, mưa nhiều, chúng ta quen với nhiệt độ cao nhất khoảng 40 độ C (vào mùa hè) và thấp nhất khoảng 10 độ C (vào mùa đông), nên không phải ai cũng có khả năng chịu được cái lạnh dưới 0 độ C ở các nước hàn đới hoặc trên 40 độ C ở các nước cận xích đạo. Chẳng hạn ở các nước Đông Âu và Bắc Âu (như Ba Lan, Đan Mạch, Na Uy…) vào mùa đông nhiệt độ thường xuống dưới -10 độ C, có khi là -50 độ C, bạn đã tưởng tượng được mình sẽ sống như thế nào trong điều kiện thời tiết như thế chưa? Hoặc ở xứ sở sương mù Anh quốc, nơi bạn có thể gặp mưa bất cứ lúc nào, độ ẩm không khí cao, nếu da bạn bị dị ứng thời tiết nhất là với độ ẩm cao, thì tốt nhất nên đến nước khác du học.
Bên cạnh các đặc điểm tự nhiên, bạn cần quan tâm đến các đặc điểm về lịch sử, xã hội của nơi mình sẽ đến. Liệu ở đó người dân có thân thiện hay không, có cởi mở với người nước ngoài không, quan điểm sống và thế giới quan chung thế nào… cũng cần được bạn quan tâm. Vì chắc hẳn, bạn sẽ không yên tâm sinh sống, học tập tại nơi mà ở bất cứ nơi đâu mình đều bị nhìn và đối xử như người đến từ hành tinh khác.
4. Những thứ cần mang theo khi lần đầu ra nước ngoài học tập
Sau khi đã xong các thủ tục và sẵn sàng lên đường đi du học, các bạn sẽ phân vân nên mang theo những gì khi xuất ngoại? Dưới đây là gợi ý những thứ cần mang theo khi lần đầu ra nước ngoài học tập.
Giấy tờ
Hộ chiếu có visa của nước sẽ đến, bản sao dịch và công chứng giấy tờ cá nhân (giấy khai sinh, hộ khẩu…), bản sao dịch và công chứng bằng cấp (bằng, bảng điểm, giấy chứng nhận…), bản gốc bảo hiểm quốc tế, vé máy bay.
Tiền
Tùy từng trường hợp cụ thể mà bạn cần mang theo bao nhiêu tiền. Với những người được học bổng toàn phần (cả sinh hoạt phí và học phí) thì chỉ cần mang theo một số lượng tiền đủ dùng cho sinh hoạt phí 1-2 tháng đầu (khi chưa được nhận học bổng), mua tài liệu sách vở, làm thẻ cư trú và đóng ký túc xá/thuê nhà… tháng đầu. Còn những người đi du học tự túc hoặc học bổng một phần thì có thể mang tiền học phí và sinh hoạt phí… cả kỳ hoặc cả năm học. Hiện nay ở nước ta có rất nhiều ngân hàng có thẻ Master Card hoặc Visa Card mà bạn có thể rút tiền ở nước ngoài, nên chúng ta nên đến các ngân hàng lớn ở Việt Nam, nhờ họ tư vấn dịch vụ thích hợp, tiết kiệm để ta có thể mở tài khoản và rút tiền ở nước ngoài do người nhà gửi từ Việt Nam. Cách làm này an toàn hơn, và vì chúng ta cũng không thể mang theo một khoản tiền mặt lớn vào nước khác khi nhập cảnh mà không khai báo. Bạn nên đổi một ít tiền mà nước sẽ đến đang dùng để tiện mua đồ, đi xe bus… trong những ngày đầu tiên khi đến, số tiền còn lại là đô-la Mỹ hoặc Euro, sau khi đến nơi nếu cần tiền, bạn có thể đổi sau.
Tài liệu học tập
Sách vở, bút, máy tính xách tay (nếu có)… chỉ mang những đồ thật quan trọng và cần thiết, vì bạn có thể mua ở nước ngoài và có những sách không dùng đến. Tùy theo ngành học, bạn có thể mang theo một vài cuốn sách chuyên ngành bằng tiếng Việt sát với ngành học nhất, để phòng khi giai đoạn đầu, ngoại ngữ chưa tốt, lên giảng đường chưa bắt kịp bài giảng của thầy, đọc sách tiếng họ chưa hiểu thì còn có tài liệu tham khảo. Nên mang theo vở, bút vì thường những thứ này ở nhà rẻ hơn ở nước ngoài.
Đồ ăn
Cần chuẩn bị ít đồ ăn sẵn (như mì tôm, phở gà, bánh mì ruốc…) có thể ăn trong 2-3 ngày đầu khi mới sang, chưa biết chỗ ăn hoặc vào đúng dịp cuối tuần/ngày lễ. Ở các nước châu Âu, cuối tuần/ngày nghỉ hầu hết các cửa hàng, siêu thị sẽ đóng cửa, nên bạn sẽ không mua được đồ ăn.
Khi đi xa, bạn sẽ rất nhớ đồ ăn Việt. Tùy từng quốc gia mà có thể có hoặc không có người Việt sinh sống, nên có thể hoặc không có quán ăn Việt, cũng như các thực phẩm châu Á, do đó, bạn nên mang theo nhiều đồ khô như mì, miến, mộc nhĩ, nấm hương, ngũ vị hương, xả, quế, ớt khô, bánh đa nem… để có thể tự làm các món ăn Việt khi thèm. Mắm là thứ rất khó mua khi ở nước ngoài, nếu có thể, bạn nên mang theo 1-2 chai, chai nhựa càng tốt, cuốn vào giấy báo, rồi để trong hành lý ký gửi. Nhiều người nước ngoài rất thích các đồ ăn Việt, điển hình là nem rán, phở, chả nướng… những thứ bạn có thể tự làm với những đồ khô mang theo và mua nguyên liệu ở nước sở tại. Qua ẩm thực, bạn vừa giới thiệu, quảng bá được hình ảnh đất nước, lại vừa tạo được thiện cảm và thiết lập các mối quan hệ mới tốt đẹp cho công việc và cuộc sống khi ở nước ngoài.
Nên mang một ít gạo vì có thể lúc đầu bạn không tìm được chỗ mua gạo. Tùy từng nơi đến, mà bạn có thể cần mang theo một nồi cơm điện nho nhỏ, vì nhiều nơi bạn sẽ không tìm được nơi bán.
Vật dụng
Bạn chỉ nên mang theo những quần áo và giày dép cần thiết, đủ dùng trong 1-3 tháng đầu, sau đó khi quen, bạn có thể tự đi mua và có thể chọn những hàng giảm giá vào các mùa nhất định trong năm. Vì thực tế, đồ dùng ở Việt Nam không phù hợp với thời tiết và phong cách ở nước mình sẽ đến. Cần chú ý đến đồ mùa đông, nhất là sang những nước có mùa đông băng giá. Nhiều bạn khi ra nước ngoài, mang quá nhiều quần áo, giày dép, do đó thừa cân trong hành lý ký gửi, phải trả rất nhiều tiền cước, nhưng lại không dùng đến vì ở đó, mọi người không mặc như mình hoặc không phù hợp với thời tiết. Kinh nghiệm của những người khi sống/ra nước ngoài nhiều là nên hạn chế quần áo, giày dép, thay vào đó là mang theo nhiều đồ ăn Việt.
Đồ dùng cá nhân
Khăn mặt, kem đánh răng, sữa tắm, dầu gội… nên mang theo một lượng nhỏ đủ dùng trong vài tuần hoặc một tháng đầu. Khi quen bạn có thể tự mua ở đó. Có những đồ dùng có thể không phù hợp với thời tiết, độ ẩm ở nước bạn sẽ sang.
Thuốc
Cần mang theo những loại thuốc thông thường như thuốc cảm, thuốc đau đầu, thuốc ho, thuốc đi ngoài, thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi… có hạn càng lâu càng tốt và đủ dùng thậm chí 1-2 năm. Vì bạn nhớ rằng khi ra nước ngoài là mình phải tự chăm sóc bạn thân, sống độc lập và “không được phép” ốm, vì ốm sẽ rất khổ khi bạn… chỉ có một mình.
Phương tiện liên lạc
Điện thoại, một cái sim quốc tế (nếu có)
Quà
Bạn nên mang theo những món quà nhỏ nhưng mang đậm bản sắc Việt để tặng cho giáo sư, bạn bè người nước ngoài. Quà có thể là đồ lưu niệm hoặc đồ ăn, nhưng cần phải đảm bảo chất lượng, nhãn mác rõ ràng và gọn nhẹ. Những đồ lưu niệm như tranh thêu, tranh Đông Hồ, khăn lụa Hà Đông… thường được các du học sinh lựa chọn khi mang ra nước ngoài. Bạn có thể chỉ mua tranh, còn khung sẽ mua ở siêu thị bên nước đó cho đỡ nặng. Những đồ ăn, đồ uống như bánh pía, mứt sen, hoa quả khô, chè sen, cà phê… cũng được nhiều người lựa chọn. Nếu được nên chọn những thứ có cả nhãn mác tiếng Anh.
Trên đây là một số kinh nghiệm, điều kiện khái quát khi chuẩn bị đi du học. Các bạn có thể chuẩn bị sớm và đừng ngần ngại liên lạc với chúng tôi để được hỗ trợ hoàn thiện thủ tục du học nhanh nhất có thể và hiện thực hóa giấc mơ du học của mình!